GENEL EMİR

Sayı : 2022/02                                                                                                                         02/03/2022

Konu : Emre Aykırı Davranış

(Suç Eşyası–Hurda ve İkinci El Malzeme Alım-Satımları)

Kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak, temel hak ve hürriyetlerini korumak Devletimizin asli görev ve sorumluluklarındandır. Devletimiz, kolluk kuvvetleri başta olmak üzere görevli tüm kurum ve kuruluşları vasıtasıyla toplumda huzur ve sükunu bozan unsurlarla mücadele etmek için her türlü tedbiri almaktadır.

Suç kaygısının artmasına ve maddi/manevi zararlara neden olarak asayişi olumsuz etkileyen hırsızlık olayları, kolluk birimlerimizce alınan önlemler ve olayların aydınlatılmasında gösterilen gayretler sayesinde son dönemlerde azalma eğiliminde olsa da ülkemizde halen daha en sık karşılaşılan asayiş olayları arasında yer almaktadır.

Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 165 inci maddesinde: “Bir suçun işlenmesi ile elde edilen eşyayı veya diğer mal varlığı değerini, bu suçun işlenmesine iştirak etmeksizin, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.” hükmü ile suç olarak nitelendirilmiş olmakla birlikte çalıntı eşyaların çabuk el ve yer değiştirmesi, ikinci el piyasasında herhangi bir kayıt tutulmadan ve belge olmadan alım/satımının yapılabilmesi çalıntı eşyalara ulaşılmasını ve bu bağlamda şüphelilerin tespitini zorlaştırmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 48 inci maddesinde: “… Devlet, özel teşebbüslerin millî ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak tedbirleri alır. "

5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin (ç) fıkrasında: "Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve bunların yüklediği ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan ederler.”

5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11 inci maddesinin (c) fıkrasında: "İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa mütaallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir.

Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66 ncı madde hükmü uygulanır.

Anılan Kanunun 66 ncı maddesinde: "İl genel kurulu veya idare kurulları yahut en büyük mülkiye amirleri tarafından kanunların verdiği yetkiye istinaden ittihaz ve usulen tebliğ veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasına muhalefet eden veya müşkülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahallî mülkî amir tarafından Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmü uyarınca cezalandırılır. Ancak, kamu düzenini ve güvenliğini veya kişilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düşürecek toplumsal olayların baş göstermesi hâlinde vali tarafından kamu düzenini sağlamak amacıyla alınan ve usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykırı davrananlar, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun "Emre Aykırı Davranış " başlıklı 32 nci maddesinde ise: "Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.

hükümleri bulunmaktadır.

Bu itibarla, hırsızlık suçuna konu eşyanın ikinci el piyasasında satışının önlenmesi, bir menfaat temini açısından cazip bir yol olarak görünmesinin önüne geçilmesi, hırsızlık olayları sonrası elde edilen eşyanın tespiti üzerine olayın aydınlatılması, şüphelilerin tespiti/yakalanması ve kamu düzeninin korunması amacıyla:

• Hurda alım/satım faaliyeti gösteren kişi/firmaların tespit edilerek hırsızlık suçuna konu eşya/malzeme alım/satımı yapmamaları konusunda Ek’te yer alan Taahhütname’nin alınması, 

• Hurda alım ve satımı üzerinden faaliyet gösteren hurda satan ve satın alan kişi/kişilerin kimlik ve adres bilgilerini, eşya miktar ve özelliklerini belirtir, Ek'te yer alan İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesi'nin tanzim edilmesi,

• Elektronik eşya ve beyaz eşya olarak tabir edilen (Cep telefonu, bilgisayar, tablet, fotoğraf makinası, televizyon, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, akü, bakır malzeme vb.) eşyaları ikinci el olarak alım ve satım üzerine faaliyet gösteren işyerlerinde eşyayı satan ve satın alan kişi/kişilere ait kimlik ve adres bilgileri ile alışveriş işlemini gerçekleştirdiği tarih bilgilerinin, eşya miktar ve özelliklerini belirtir Ek'te yer alan İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesi'nin tanzim edilmesi veya eşya ile ilgili fatura alınması, kolluk kuvvetleri tarafından istenilmesi durumunda formun veya faturanın ibraz edilmesi,

• İkinci el eşya/malzemelerin alım/satımı sırasında kişilerin kimlik bilgilerinin alınması, fatura/belgenin ibraz edilmesinin istenilmesi,

• Hurda ve ikinci el eşya alım satımlarının kayıt altına alınması, işletmeler tarafından envanter listesinin tutulması,

• Hurda ve ikinci el eşya/malzeme alım/satımı yapan iş yeri/işletmelerin iç ve dış kısmını görecek şekilde güvenlik kamera/kayıt sisteminin kurularak çalışır vaziyette olmasının sağlanması,

• Seyyar hurdacılık yapan şahısların Belediye Başkanlıkları, İl Özel İdaresi veya Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve ilgili diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşlarından gerekli belgeleri alması ve istenildiği durumlarda yetkililere ibraz etmesi,

• Yanlarında veli ve vasileri bulunmadığı sürece 18 yaşından küçük kişilerden eşya/malzeme alımı ve bu kişilere eşya/malzeme satımının yapılmaması,

• Tanzim edilen İkinci El Malzeme Alım Satım Belgesinin 1 yıl süre ile saklanması,

• Kolluk/zabıta birimleri başta olmak üzere yetkili birimlerce hurda/ikinci el malzeme alım/satımı yapılan yerlerin denetimlerine ağırlık verilerek, ruhsatsız ve/veya ruhsatı olduğu halde hırsızlık malı alımı/satışı yaptığı tespit edilen iş yeri/kişiler hakkında ilgili birimlerle koordineli şekilde adli/idari işlemlerin yapılması,

• Toplumsal farkındalığın artırılması amacıyla özellikle vatandaşla buluşma toplantılarında/esnaf ziyaretlerinde hırsızlığa konu eşya/malzemenin alım/satımının suç olduğu konusunda bilgilendirmenin yapılması, konu ile ilgili hazırlanacak el broşürü, afiş vb. materyallerin vatandaşlarımızın görebilecekleri alanlara asılması/dağıtılması,

   hususlarına riayet edecektir.

Başta kolluk/zabıta birimleri olmak üzere yetkili birimlerce denetim faaliyetlerine ağırlık verilecek, yapılan denetimler sırasında aksine hareket edenlerin tespit edilmesi halinde yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde adli ve idari işlemler yapılarak 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 32 'inci maddesinde öngörülen idari para cezası uygulanacaktır.  

Bu karar yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

İlanen tebliğ olunur.